Baksteen fabricage
Laatst bijgewerkt: 27-12-2025
Definitie
Baksteen fabricage is het proces waarbij ruwe klei door een reeks bewerkingen – waaronder winning, voorbereiding, vormen, drogen en bakken – wordt omgezet in duurzame bouwstenen.
Omschrijving
De fabricage van bakstenen omvat het complete traject van de winning van klei tot de productie van een afgewerkte baksteen, een essentieel bouwmateriaal voor muren en bestratingen. Dit volcontinu proces is door de eeuwen heen geëvolueerd van ambachtelijke methoden naar verregaande mechanisatie en automatisering, met aandacht voor constante kwaliteit en duurzaamheid. Het zorgvuldige beheer van grondstoffen, vormgeving, droging en baktemperatuur is cruciaal voor de uiteindelijke eigenschappen zoals kleur, hardheid, druksterkte en vorstbestendigheid.
Het Productieproces: Van Klei tot Gebakken Steen
De fabricage van bakstenen doorloopt een aantal fundamentele stappen. Het begint met kleiwinning, waarbij rivierklei, zeeklei of löss uit specifieke gebieden wordt gewonnen. Vervolgens wordt de klei opgeslagen en voorbewerkt door te mengen en te kneden om een homogene en plastische massa te verkrijgen, vrij van onzuiverheden zoals organische resten en pyrietknollen. Hierna volgt het vormen van de stenen, hetzij handmatig, machinaal in mallen, of door extrusie. De gevormde 'groene stenen' ondergaan vervolgens een droogproces in droogkamers of -tunnels om het merendeel van het vrije water te verwijderen en scheurvorming tijdens het bakken te voorkomen. Ten slotte worden de droge stenen gebakken in ovens bij temperaturen tussen de 1000 en 1250 °C, waarbij de kleikorrels sinteren en de steen zijn definitieve hardheid, sterkte en kleur krijgt.
Vormmethoden en Kleurvariatie
Binnen het vormproces onderscheiden we hoofdzakelijk drie methoden: handvorm, vormbak en strengpers. Handvormstenen worden traditioneel handmatig in een bezande mal gevormd. Vormbakstenen worden machinaal in mallen geperst, soms met een gladder oppervlak. Bij de strengpersmethode wordt klei door een rechthoekige opening geperst als een doorlopende streng, die vervolgens met draden tot stenen wordt gesneden, vaak resulterend in strakke, gladde zijden. De kleur van de baksteen wordt primair bepaald door de chemische samenstelling van de klei, met name het ijzer- en kalkgehalte, en de baktemperatuur en de plaats in de oven. Klei met een hoog ijzergehalte bakt bijvoorbeeld rood, terwijl kalkhoudende klei geel kan bakken. Fabrikanten mengen vaak verschillende kleisoorten en additieven om een breed scala aan kleuren en texturen te creëren.
Gebruikte bronnen: